Page 15 - Demo
P. 15
15Y TẾSỐRANGÀY2122052024PHÁTHIỆNUNG THƯ VÌĐAU VAI ĐAU TỨCNGỰC,
ỎHOLÂU,
KHÔNGKHỎIBệnhnhânlàbà VũThịLiên(56tuổi)tớikhámtạiBệnhviện(BV)ĐakhoaTâmAnhHà NộitrongtìnhtrạngđautứcngựcholâukhôngkhỏiTSBS VũHữuKhiêm-TrưởngkhoaUngbướucủabệnhviệnngười
ềtrựctiếpkhámvà, g
điềutrịchobàLiênthôngtinTrênphimchụpcắtlớpvitínhcủabệnhnhânpháthiệnnhiềukhốiurảiráchaibênphổiulớnnhấtđườngkính51x49x35mmBácsĩsinhthiếtkhốiukếtquả
ểchothấy
ếđâylàung
ếthưq
biểumôy
tuyếncóđộtg
biếngenEGFRL585Rexon21 Ngườibệnhungthư phổiởgiaiđoạn
ổmuộn
ốg
khốiudicănsangạ
phổiđối bênvàgan
ềBệnh
ốnhânsauđóđượcg
điềutrịệ
thuốcđíchEGFRTKIHiện
ổtạisứckhỏecủa bàLiênổnđịnh
ốđilạiănuốngsinhhoạtị
tốtTheochiasẻcủa bệnh
ắnhângia
ổđìnhkhôngaiệ
mắcungthưg
phổi
ố bảnthânbàkhông
ồhútp
thuốcnhưngchồng
ỗnghiệnthuốclánặng
ố(mỗingàyhút1-2 baoặg
thuốcthườngxuyênhúttrong
ềnhàdùmọingườigópýg
nhiềulần)Mộttrường hợpđiển hìnhkháclà nữ bệnh nhân34tuổiđikhámtạiBVĐa khoaHùngVương(PhúThọ) vìđau bả vaitrái khoảng
ố3 nămđauâmỉuống
ềg
thuốcgiảmđaulúc,
đầuđỡvềsau không
ắsuychuyểnKếtquảchụpg
cắtlớp
ố vitính phổiphát hiện
ấ khối uthùytrên phổitrái rấtto kíchthức9x12cmKếtquảsinh,
thiếtchothấy
ổ bệnhnhân mắc ungthưy
phổi
ấCác bácsĩkháp
bấtngờvớimột bệnh
ắnhântrẻlạilànữgiớinhưngmắc ungthưạ
phổiKhaitháctiềnsử bệnhcủa bảnthânvàgiađìnhkhông
ồaimắc ungthưTuynhiêng
chồng
ầ bệnhnhânnghiệny
thuốclàgần20nămnay.Thựctếkhôngriêng
ấ2trườnghợptrênmàrấtg
nhiềubệnhnhânnữtrongđộ
ổtuổikhátrẻđãmắcungthưg ộ
phổi
ốdùbảnthânhọcólốip
sống
ốlànhmạnhkhônghútg
thuốcNguyênnhânchủyếuđượcxácđịnhlàdothường
ốxuyêntiếpxúcvớithuốcláởnhàhoặcnơilàmviệcChínhvìtâmlýchưabaogiờhútthuốcnênngườibệnhcóphầnchủquankhicótriệuchứngthường
ể ầítnghĩ
ẫtớiung
ếthưphổiđểg
tầmsoátdẫnđếnpháthiệnởgiaiđoạnmuộnTSBS VũHữuKhiêmthôngtinthêmUngthư phổi
ếởngườikhônghútg
thuốcchủyếuxảyraởnữgiớiđa phầnlàungthư phổikhông,
tế bàonhỏTrong
ếđó15-35%trường
ốhợpdog
tiếpxúcvớikhóig
thuốcthụđộng Nguy
ốcơmắc bệnhcũngtănglêngy
đốivớinhữngngườikhônghútthuốcnhưng
ốcóvợhoặcg
chồnghútthuốcCHỒNGHÚT THUỐC,VỢMANGBỆNHTrongmộtphântíchtổnghợptrên55nghiên
ằcứungườitaphát
ếhiệnrarằngnhữngphụnữp
kếthônvớingười
ắhútthuốccónguy
ổcơmắcbệnhungthưg
phổi
ốtăng27%Ngoài
ốkhóip
thuốclámộtsốyếug
tốnguy
ổcơgâypháty
triểnungthưgy
phổi
ồởngười
ổkhông
ếốhútg
thuốcp
gồmg
tuổitácyếug
tốditruyềnkhóinấuănôy
nhiễmmôitrườngbệnhphổitiềmẩnvirusgâyung
ốthư…Mộty g
thốngkêtrướcđâytạikhoaUngbướuBệnhviện
ấPhổiTrungươngchoệ
thấytrungbìnhtrongg
số130trườnghợpg
điềutrịnộitrúthìkhoảng20-25%làdohútthuốcthụđộng;phầnlớnvàoviện
ổkhitìnhtrạng
ếđãmuộnệ
Tổchức Ytếạ
Thếgiớicũngđãkhuyến
ầếcáoKhóitỏaratừđầuy
điếuthuốcđang
ấcháy
ầchứachấtđộcnhiềugấp21y
lầnsovớikhóithuốcthởraLượng
ốkhóithuốcngườihútthuốcthảirakhông
ầkhíxungquanhcaogấp5g
lầnlượngkhóihítvàoNgười không hút thuốc nhưnglàm việc thường xuyên
ố trong
ể môitrườngcó khóig y
thuốccó thể hítvàolượng khói thuốc tương
ốđương với hút5 điếug
thuốc mộtngày. Trẻemchỉcần mộtgiờtrong phòng
ấcó người
ố hút thuốccũng đãg
hấp thụg
số hóachất độchại
ế tương
ố đương với người hút10ạ
điếug
thuốc một
ố ngày.Khóiộ
thuốcsẽgâyảnhhưởngtrong phạmvi7-10mDođóngaycảkhiởrấtxangườihúty
thuốcthìngườihútthụđộng
ềvẫngặpnhữngnguycơụ ộ
vềsứckhỏekhôngkémnhữngngười
ốđanghútthuốc Vìvậy,hútg
thuốcláthụđộng
ềcũngcóy,
thểgâyungthưụ ộg
Nhiềunghiêncứuchỉrarằngsống
ốcùngmộtngườihútg
thuốclátăngnguycơungthư phổi20-30%Giaiđoạnsớm bệnhhầunhưkhôngcótriệu
ồchứng
ễ ầhoặctriệuchứngmơệ
hồdễg
nhầmlẫnvớicác bệnhthôngthườngkhácKhi bệnhmuộn
ồcáctriệuchứngthườnggặpộ,
gồmhokéodàinặnglêntheothờigianhoramáuđaungựckhóthởsụtcânmệtmỏikhónuốt…Bởivậy,
ằcácchuyêngiakhuyênậy,
rằngmọi
ốngườikhông
ếnênsửdụngọ
thuốcláđiếuthuốcláđiệntửthuốclàoNgườihútệ,
thuốckhông
ầhúttrongnhàhoặckhiởg
gầntrẻnhỏ phụ
ấnữngườicaotuổiCácpụ
chấtđộc
ấtrongkhóithuốclá bámrấtlâutrêntườngnộithấtquầnáodođócácgiađìnhcóngườihútthuốclánênthườngxuyênmởcửađểlưuthông
ốkhôngkhígiặt
ểchăngagốirèmcửathảmặ
đểloại bỏmùikhói,
thuốcKhimộtngười
ổtrongnhàmắcungthưộg
phổiliênquan
ốđếnthuốclánhững
ầngườiq
sốngcùngcũng
ổnêng
tầmsoátungthưg
phổiBêncạnhđóngườihútthuốclálâunămhoặcthường
ốxuyên
ầtiếpxúcvớikhóig
thuốcnêntầmsoátungthưphổibằngchụp
ềcắtlớpvitính(CT)ụp
liềup
thấpYÊNHƯNGBànchângópphầnđángkểvàochứcnăng
ếcủatoànbộchidướig
Nếuhaibànchânbịbẹt
ồxươngngóncáibịcongẹ
lồirachứcnăngcủavòmbịsuy,
yếugótchânbịlệchNhưvậykhichúngtabướcđibànchânkhôngcòntácdụngnhưlòxogiảmsócđểlàmg
mềmtácđộng
ấcủabànchânlênmặtộg
đấtCànglâudàiđiềunày
ốcàngảnhhưởngkhớp
ốy
gốikhớphángvàcộtp
sốngNGUYÊNNHÂNGÂYRABÀNCHÂNBẸTBànchâncónhữngvòmcongvớicácđườngdọcvàđường
ỗngangChúngđược
ằhỗtrợ
ắbởicácdâyg ợ
chằngvàcơợ
bắpCácvùngnàychịuđựngsứcnặngkhibạnbướcđiChúnggiúp
ằconngườigiữthănggp
bằng
ềg
giốngnhưlòxolàmg
mềmtácđộng
ấcủabànchânlênmặtộ
đấtKhihaichânđứngởtưthếchịu
ềlựcđúng(lựctácđộngị
đềulên2bànchân)giúp2đầugốichịulực)
đềunhautiếptheolàhaikhớphángvàxươngchậusẽchịulựcđúng
ốNhưvậygiúpchocộtg
sốngkhôngbịcongvẹoNgàynay,tìnhtrạngbànchânbẹt
ổđang
ếngàycàng
ềtrởnênẹ
phổg
biếndogy
nhiềunguyênnhânnhưTrọnglượngquátảilênbànchân(vì
ồmangvácthườngxuyên(
đồvậtcótrọnglượngquátảitrongmộtthờigiandài);béophìmanggiàycaogóthoặcgiày
ềkhông
ềthoảimái;gendigy
truyềnTRIỆUCHỨNGSỚMCỦABỆNHNhững
ấbiểuhiệndướiđâylàdấuhiệucảnhbáosớmvớibệnhbànchânbẹtĐauởvùngchidướicàng
ấđaukhibướcđiCảm,
thấynặngởchânsưngvàchuộtrútĐauởvùnglưngcảtrênvàdướiBànchâncóthểbịbiếndạngvẹongónchânBànchântrởnêntohơncácngón
ếchânhướngvàotrongg
khiếngiàynhanhhỏngDángđivàtưthếkhôngđượcg
chuẩnthẳngKhinhìnngang
ấlòngbànchânkhông
ểg
thấyvòmcongĐểxácđịnhbànchânbẹtngườibệnhcóthểbôimộtlớpkemdàylênlòngbànchânSauđóđặt
ắ2bànchânlên1tờgiấyặ
trắngđứngthẳng
ể ểkhôngbámvàovậtgìđểg
kiểmtrag
dấubànchânBànchânbìnhthườnglàphảicóvếtlõmởphíatrong
ấbànchânbẹtsẽkhôngthấyvếtlõmCÁCHNGĂNNGỪACHỨNGBÀNCHÂNBẸTĐiđúngloạigiàydépvừavớibànchânkhôngchậtcũngkhôngrộngtránhmanggiày
ầcaogót
ểquá4cmlàlưuýy
đầutiênđểngănngừachứngbànchânbẹtBêncạnhđóchịemkhông
ếnênđigiàydépcómặtđếg
tiếpxúcvớilòngbànchânlàmặtphẳngbẹtg
nhấtlàcácloạidép
ổxỏngón
ếvớingườicaop
tuổig
Nếubạnphảiđứngnhiềuhãysửdụng
ỗlótgiàychuyêndụnghỗtrợchânVớingườitrẻợ
tuổikhông
ểbịđaukhớpởchâncóthểtậpcácbàinhưchạy
ểbộđibộbậtnhảycaoạy
đểgiúpcáccơvàdây,
chằnghoạtđộnghiệuquảNgoài
ằranêntậpđibộ
ềg
bằngchântrầntrênbềmặtkhôngbằngphẳngnhưmặtsỏi;thườngxuyênxoabópchânBÁCSĨCỦABẠNBÀNCHÂNBẸTChứngbệnhnguyhạiởphụnữítngườibiếtBộ YtếtổchứckhámtầmsoátungthưphổichongườidântrênđịabànHàNộiNguồnIntBSĐỖNAMKHÁNH(HộiGiáodụcchăm sóc sứckhỏeCộngđồngViệtNam)Khöng
îhuátthuöëcnhiïìuphuånûävêîng
mùæcungthûphöíiUngthưphổilàbệnhlýáctínhởphổiKhoảng85-90%cáctrườnghợpcóliênquanđếntìnhtrạnghútthuốclá(chủđộnghaythụđộng)Mỗinămtrênthếgiớicókhoảng209triệungườimắcmớivà176triệungườitửvongdoungthưphổi Tuynhiêncó10-20%ngườibệnhungthưphổichưabaogiờhútthuốcsốnàychủyếuxảyraởnữgiới