Page 15 - Demo

15Y TẾSỐRANGÀY4004102023NhiềubậcphụhuynhlầmtưởngrằngnếutrẻchưaquanhệtìnhdụcthìkhôngnhiễmvirusHPVvàkhôngmắcbệnhungthưcổtửcung(UTCTC)
ểTuy
ầnhiênđâylàmộtquanđiểmsaiy
lầmkhivirusHPVđangphổbiếnvàcácbệnhungthưdoHPVđangtrẻhóaHy
ắhữucótrườnghợpbégái
ố14tuổiy
mắcUTCTCgiaiđoạng
cuốikhimớiquachukỳkinhnguyệtđầutiênvàchưaquan
ổhệtìnhdục
ếq
Tổchức Ytếụ
Thếgiới(WHO)vàHội YhọcDựphòngViệt Nam)
khuyếncáocầntiêmphòng
ốUTCTCchobégáicàngsớmcàngtốttừđộtuổi9-14tuổivìđâylàtuổivàngcóđápứngmiễndịch
ểbảovệcaovàhiệu
ếgiákhángị
thểmạnhệ
nhất Nếukhôngsớmtiêmg
vắcxintrẻphải
ễđốimặtvớikhoảng
ắầ,
trốngp
miễndịchchođếntuổibắtg
đầuthựchiệncácxétnghiệm
ổtầmsoátUTCTC(khoảng
ề21gệ
tuổi)VirusHPVcóg
nhiềuchủng
ễấkhácnhauvàkhảnăng
ễtáinhiễmg
rấtcaoNếuđãtừng
ẫg
nhiễmmộttuýp
ắHPVnàotrướcđây,g
vẫnnêntiêmýp
vắc-xinđể bảovệtrướcnhữngtuýpvirusHPVcònlạiMiễndịchtựnhiêncủacơthểsaukhi bịnhiễmviruskhông
ễđủđể phòng
ắtránhnguy
ểcơtáig
nhiễmnhưngpg
vắc-xinlạicóg
thểlàmđượcđiềunày.Trướclolắng
ắcủay
nhiềuphụhuynh
ểvềviệctiêmg
vắc-xinHPVcóụ
thểảnhhưởngđếnkhảnăngsinhsảnditruyềnhaycácphảnứnglâudàihay
ếkhông
ắcácchuyêngiayg
tếchobiếty g,
Vắc-xinphòngvirusHPVlàloạivắc-xintáitổhợpkhôngxâmnhậpvàotếbàodiợp,
truyềncủaconngười
ếnênsẽkhônggâyảnhhưởngg
đếnditruyềnhayhệsinhsảncủatrẻTheoHệthốngTrungtâmtiêmchủng VNVChiệnnay,cóvắc-xinGardasilvàGardasil9là2loại phòngcácungthưdovirusHPV.Trongđóg
vắc-xinGardasiltiêmchotrẻemgáivàphụnữtừ9-26tuổi;giúp phòngngừa4chủngvirusHPV(61116và18)gâyUTCTCung
ổthưâmhộ
ềungthưâmđạocác,
tổnthươngộ
tiềnungthưvàloạnsảnmụncócsinhdụcvàcác bệnh
ồlýdonhiễmvirusHPV.Lịchtiêmệ
gồm3liềutrong6thángMũi1vàog
lầntiêmđầutiêntrongđộg
tuổi;mũi2cáchmũi1ítnhất2tháng;mũi3cáchmũi2ítnhất4tháng
ắg
Vắc-xinGardasil9tiêmchocảtrẻemtraitrẻemgái phụ
ắnữvànamgiớitừ9-26tuổiĐâylàụ
vắc-xinthếhệmớigiúp bảovệcơthểkhỏi9chủngvirusHPV(611161831334552và58)gâycác bệnhnguy,
hiểmnhưUTCTCungthưâmhộungthưâmđạoungthưhậumônungthưhầuhọng
ềmụncócsinhdụccáctổnthươngọ
tiềnungthưhoặcloạnsản…vàcácbệnhlý
ếdovirusHPVgâyrahiệuquảlêný
đếntrên94%Với người từ tròn9-dưới15 tuổitiêm mũi1 vàolầnđầu tiên trongđộ
ế,
tuổi;mũi2cách mũi1 từ6-12 tháng;
ầg ộ
nếu mũi2 tiêmcách mũi1<5 tháng
ấg;
cần tiêmmũi3cách mũi2ít nhất3 tháng
ổ Vớingười từ tròn15-dưới27 tuổi mũi1cũng
ổ tiêm vàolần tiêmđầu tiên trongđộg
tuổi; mũi2cách mũi1ít nhất2 tháng;mũi3cách mũi2ít nhất4 thángTrẻemgáiđượckhuyên
ắnêntiêmđủphácđồ2-3mũiy
vắc-xintùy
ầloạitùyđộtuổibắtđầuvàkhôngy
cầnạ,
thiếtphảitiêmlại
ếsaukhihoànthànhlịchtiêmạ
khuyếncáoTHAIPHỤ
ÓMẮC
ỂBỆNH
Á ĐẬU
ẾMÙAKHỈCÓHỤ M
THỂGẶPỆ
CÁCẬ
BIẾNCHỨNGNGHIÊM TRỌNGĐậumùakhỉ(monkey
ễấpox)làbệnhtruyền(
nhiễmy
cấptínhcókhảnănggâydịchdovirusđậumùakhỉgâyraBệnhlâyậ
truyềntừđộngvậtsangngười
ếvàtừngười
ếsangngười
ổquatiếpxúctrựctiếp
ểvớig
tổnthươngdadịchcơthểquaquanhệtìnhdụcgiọt, q
bắnđườnghôệ
hấpvậtdụng
ềcủangườibịg
nhiễmvàlâyụg
truyềntừmẹsangconNhìnlạilịchsửdịchtễtừnăm1970 bệnh
ốđậu mùa khỉlưuhànhtại11ệ
quốcgiachâuPhi vàhầu như không
ếghi nhậntại khuvực khácg
Đếntháng5/2022Tổchức YtếThếgiới(WHO)thông báog
xuất hiệnchùmcabệnhtại AnhĐây
ổlàlầnđầutiênghi nhậncácổdịchtạicác nướcngoài khu vựcchâuPhiTháng10/2022Bộ Ytế Việt Nam báocáo phát hiệncađậu mùa khỉđầutiên người bệnhcó yếutốtiếpxúctừ nước ngoàip
Gần1nămsaungày
ế22/9/2023 Việt Namgy
tiếptụcghinhậncađậumùakhỉthứ3làmộtnambệnhnhân25tuổi(quê
ồộ
Đồng Naitạm
ếtrútạiTP(q
HồChíMinh)
ễạ
đếnkhámtạiBVDaliễuTPHồChíMinhvàđượckhẳngđịnhdươngtínhvớivirusđậu
ốmùakhỉQuasànglọcậ
đốitượngtiếpxúcxácđịnhthêmbạngáicủanambệnhnhân(trútạiBìnhDương)cũngmắcđậumùakhỉĐángnói3tuầntrướckhikhởipháttriệuchứngnambệnhnhânchỉở Việt Namchưatìmthấyyếu
ềtốliênhệvớinướcngoàiy y
nhiềukhảnăngđâylàcáccabệnh
ếnộiđịaThôngtintrênệ
khiếnkhôngítngườidânlongạivềnguycơlâylantrongcộngạ
đồngcủađậumùakhỉĐáng
ếnóitheocácchuyên
ếgiayg
tếdùkhôngphổy
biếnnhưngcáctriệuchứng
ểcủađậumùakhỉcóthểgâykhóchịulâulànhhơncácbệnhkhácNếukhôngphát
ềhiệnsớmcanthiệpvàp
điềutrị
ểđúng
ềcáchbệnhcóthểị
đểlạig
nhiềutổnthươngbiếnchứng
ếnguyhiểmnhưViêmphếquảnphổi;nhiễmtrùnghuyết;viêmmônãoviêmnão;nhiễmtrùnggiác
ắmạclớpngoàicủag g
mắt;nhiễmtrùngthứcấp;
ểnhiễmtrùng
ấgiácmạccóthểp
dẫnđếnmấtthịlựcTrongnhữngtrường
ổhợpnghiêm
ểtrọngcácg
tổnthươngcóthểhìnhthànhcùngnhauvàkhiếndabịbong
ấratừngmảnglớngây
ổg
mấtg
thẩmmỹ
ếĐặcbiệty
Tổchức Ytếỹ
Thếgiới(WHO)cũngcảnhbáoPhụnữmangthaimắcbệnhđậu
ếmùakhỉcóthểgặpcácậ
biếnchứngnghiêmtrọng
ẩnhấtlàbệnhđậumùakhỉọg,
bẩmsinhhoặcthaiậ
chếtlưuTrẻnhỏvàtrẻsơsinhthanhthiếuniênvàngườilớndễbịnhiễmđậumùakhỉhơnKhônggiốngnhưnhiềubệnhkháctrẻemmắcbệnhđậumùakhỉcócáctriệuchứngnghiêmtrọngvàtỷlệtửvongcaohơnngườilớnPHÒNGNGỪABỆNHNHƯ THẾNÀOTheoCục Ytếdự
ắ phòng
ề(Bộ Ytế)nguyên
ầự
tắcp
điềutrịđậumùakhỉy
cầnThựchiệngiámsátvàcáchlyca bệnh
ềnghingờ/xácđịnh;
ếệ
điềutrịtriệuchứnglàchủị
yếu;
ằđảm bảodinhdưỡng
ỗcâny
bằngnướcđiệngiải
ốvàg
hỗtrợtâmlýSửdụngg
thuốcđiềutrịđặchiệuởnhữngtrườnghợpnặngvàcơđịađặc
ổ biệt(trẻsơsinhngườicaoặ
tuổingườibịsuy
ếgiảmmiễndịch…)theoị y g
khuyếncáocủa WHOvàcácquyđịnhcủa Việt Nam Nếungười bệnhgặpcácdấuhiệuGiảmthịlực;giảmýthứchônmêcogiật;suy
ốhôý
hấp;chảy
ểmáugiảm
ấ;
sốlượngnướcy
tiểu;
ẩcác, g
dấuhiệu
ốcủag
nhiễm;
khuẩnhuyết
ầvàệ
sốcnhiễmkhuẩn…y
cần phải
ểđểý
ếvàxemxétp
chuyểný
tuyến
ểđiềutrịBởi vậy,để phòng
ề bệnh
ềđậumùa khỉ và bệnhg ệ
truyền nhiễmkháccácchuyên
ầgia ytế khuyếncáo ngườidâng
cầnthườngxuyênthực hiệncác biện phápphòng ngừa nhưChe miệng
ố vàmũi khi ho hoặc hắt hơiệg
(tốtg
nhấtche bằng khăn vải khăntay,ốngtay
ầáo hoặc
ể khăn,
giấydùng mộty
lần)đểlàmgiảm phát
ấtáncácdịch
ằtiếtđường hô hấp; rửatayị
bằngxà phòng và nướcsạchhoặcdungdịch
ắsátạ
khuẩn ngaysau khi hoị
hắt hơi; không khạcnhổ bừa bãi nơicôngcộng;
ằthườngxuyên rửatayộg;
bằngxàphòng và nướcsạch hoặc
ồdungdịchsát khuẩntay.ặ
Đồngthờibảođảmantoànthựcg
phẩm;thực hiệnlốisốnglành mạnh
ểtăngcường vậnđộngthểlựcnângcaosức khỏeTrướcthông
ắtinnhiềungườidânđang
ẫlog
lắngvềnguycơnhầmg
lẫngiữa bệnhthủyđậuvàđậumùakhỉBS VũThịPhương
ếThảo-Trưởng phòng
ễKếhoạch
ồtổnghợp(BVDag
liễuTPạ
HồChíMinh)chohay
ềĐậumùakhỉvàthủy
ễđậuđềulàbệnhtruyềny
nhiễmcấp
ếtínhdovirusgây
ếra;lâytrựcp
tiếp
ếquađườngy
tiếpxúcdịch
ếtiết bóng
ếnướclâygiánị
tiếpqua
ễtiếpxúcđồvậtcủangườip q
nhiễm bệnhThủy
ềđậuvàđậumùakhỉcũngđềucógiai
ồđoạnủ bệnhkhởiphátg
hồi phục…tươngtựnhauvớicáctriệuchứng
ốễlâmsàng
ổnhư Nóngsốt;g
diễntiếng
tổnthươngda baogồmmụnnướcmụnmủởtrênmặtlòng bàntay,
ắlòng bànchânniêmmạcy,
mắttrongmiệng…Tuynhiênởbệnh
ốđậumùakhỉngườibệnhbịsốtphát
ầbanmụn
ồnướcmụnmủgầnnhưụ
đồngthờibệnhlâukhỏihơnthủyđậu;
ổbệnhnhâncònsốtcaoy ậ
nổihạchVớithủyđậungười
ổbệnhcũng
ấphátbannhưng
ầg
tổnthương
ễếg p
xuấthiệnlầnlượt
ầdiễng
tiếnbệnhnhanhBanợ,
đầubóng
ồnướcmụnmủnổitrênmặtg
rồilâylanrakhắpcơthể;sauđócácy
vếtloétnhỏcạnnêntổnthươngíthơnđậumùakhỉkhikhỏibệnhthườngítđểlạisẹoNgoàirangườibệnhđậumùakhỉkhámệtmỏibởibệnh
ểảnhhưởng,
nhiềuđếnệ
thểtrạngẢnhminhhọaNguồnIntYÊNHƯNGMớiđây, ViệtNamghinhận2trườnghợpmắcbệnhđậumùakhỉtạikhuvựcmiềnNamĐángchúý,cáccabệnhđượcpháthiệnđềukhởibệnhtạinơicưtrúchưacóyếutốlịchsửđinướcngoàiBÁCSĨCỦABẠNBïånhàêåumuâakhótaáixuêëtngûúâidênchúálúlaâGiaiđoạn
ắtừ9-14tuổilàđộtuổivàngtrẻcầntiêmạ
vắc-xinHPVđủliềuđúnglịchẢnhVNVCTheothốngkêvirusunhúởngười(HPV)cóliênquanđếnhơn90ÊungthưhậumônvàcổtửcungKhoảng80%phụnữcónguycơnhiễmvirusHPVítnhấtmộtlầntrongđờibấtkểđãcóquanhệtìnhdụchaychưaBSĐOÀNTHỊKHÁNHCHÂMQuảnLýYkhoavùng 2-miềnBắc,HệthốngtiêmchủngVNVCTiêmphòngungthưcổtửcungchobégáithờiđiểmnàophùhợp