Page 27 - Demo
P. 27
LắngnghebácsĩSố26ĐẶCĐIỂM TRẦMCẢMỞNCTNCTthườngcócácđợttrầmcảmtáidiễncủabệnhlýcảmxúckhởipháttừtrướcý
(trầmcảmkhởiphátsớm) Trongsốngườibệnhcaotuổigặptrầmcảmgầnmộtnửalàtrầmcảmkhởiphátmuộn(sautuổi65)TheocácnghiêncứudịchtễtrênthếgiớitỷlệtrầmcảmởNCTchiếmkhoảng1-4%ởcộngđồng;5-10%ởcơsởchămsócbanđầu;10-12%ởngườibệnhđiềutrịnộitrúhoặccáccơsởchămsócchuyênbiệt Tỷlệtrầmcảmởnữgiớicaohơnnamgiớituy
ầnhiênsựkhácbiệtnàythuhẹpy
dầnởcácđộtuổicaohơnYếutốnguy
ốcơtrầmcảmởNCTgồm Yếutốsinhhọc(Nữhơnnamtiềnsửtrầmcảmtrướcđây,bệnhlýthựcthểkèmtheođaumạntínhrốiloạngiấcngủ);yếutốtâmlýxãhội(côlậpxãhộiđộcthânlyhôntangtóctìnhtrạngkinhtế-xãhộithấpthiếusựchămsóc)TRẦMCẢM
Ễ VÀCÁCBỆNHLÝĐỒNGCẢM V
DIỄNTrầmcảmởNCTcóliênquan
ểđếnhàngloạtcácbệnhlývềcơq
thể(rốiloạng ạ
chuyểnhóaungthư,bệnhlýmạchmáubệnhlýtựmiễn)vàbệnhlýtâmthần(suygiảmnhậnthứcrốiloạnvậnđộng)
ểBệnhcóg
thểgâyranhiềuảnhhưởngtớisứckhỏechẳnghạnLãohóasớmthayđổitiềnviêmtrongnãobéophìđáitháođườngbệnhlýtimmạchungthư,suygiảmnhậnthứcMộtsốbệnhlýcóthểlàmnặnglêntrầmcảmnhưBệnhlýmạchnãobệnhlýmạchvànhbệnhlýhạchnền(BệnhParkinsonHuntington)sasúttrítuệ(Alzheimer,sasúttrítuệmạchmáu)ungthư(tuyến
ễtụy,Ulympho)
ếbệnhlýtựy
miễnbệnhlýnộitiếtSựliênquancủatrầmcảmvàcácbệnhlýởNCTlàmốiquanhệ2chiềuTheođótrầmcảmlàmnặngtìnhtrạngbệnhcơthểthôngquahànhvichămsócsứckhỏe(chếđộănkhônglànhmạnhhútthuốcláítvậnđộngkhôngtuânthủđiềutrị);tácdụngphụcủathuốchoặcgâyrốiloạnnộitiếtCòncácbệnhlýcơy
thểlàmnặngtìnhtrạngtrầmcảmlàbởikhisứckhỏesuygiảmngườibệnhmấtkhảnăng
ểhoạtđộngđaumạn
ổtính;chưakểtácđộngcủacáctổnthươngnãothoáihóathầnkinhviêm…ĐẶC
ẢĐIỂMLÂMSÀNGCỦA TRẦMẶ
CẢMNCT2triệuchứngthenchốtđểphânbiệttrầmcảmNCTphảikểđếnlàviệc
ểquantâmquámứcvềsứckhoẻệ
thểchấtvànhữngbiểuhiệncủabuồnchánkhôngg
nổitrộiNgoàiracòncócácộ
biểuhiệnriêngcủatrầmcảmNCTBậntâmvềcáctriệuchứngcơthểgầnđâyĐộtngộtxuấthiệncáctriệuchứngloâuhoặcámảnhCốýtự
ểgâyhạivìnhữngvấnđềcơý ự
thểnhỏnhặtRốiloạnnhậnthứcnổitrội(giảsasúttrítuệ)RốiloạnhànhvikhônggiốngtínhcáchgầnđâyBởivậy,khikhámbácsĩsẽcóchẩnđoánnhằmphânbiệttrầmcảmvớicácbệnhkhácởNCTnhưSasúttrítuệsảngrốiloạnloâubệnhlýtuyếngiápungthư,thiếumáutácdụngkhôngmongmuốncủathuốcĐIỀU TRỊ
ằ TRẦMCẢMỞNCTỊ
Nhằmgiảiquyết
ầcáctriệuchứngvàdấuhiệutrầmcảm…tùytừngtrườnghợpmàbácsĩápdụngphươngphápđiềutrịgồmHóadượcđiềutrị
ểtâmlý,điềubiếnnãoTuynhiênị
kiểmnghiệmthựctiễnchothấy,việcphốihợphóadượcvàđiềutrịtâmlýđemlạihiệuquảlớnhơnđiềutrịđơnđộcBệnhnhânnênđượcđánhgiáhàngthángtrong6–12thángsaukhithuyêngiảm;sauđó3tháng/lầnsau1nămthuyêngiảmGiađìnhđóngvaitròvôcùngquantrọngtrongviệcđiềutrịbệnhtrầmcảmởNCT.NếucóngườithânmắcbệnhngườinhànênởbênthườngxuyênchămsócvàđộngviênngườibệnhkhôngđểhọcócảmgiácbịbỏrơihaycôđơnNgườithânhoặcngườichămsóccầnthườngxuyên
ểtròchuyệntâmsựvớingườibệnhđểgiảitỏatâmlý,tránhtạothêmáplựcchongườibệnhViệc
ểchămsócngườibịtrầmcảmcóệ
thểgâymệtmỏingườinhàcầnkiêntrìvàhếtsứcnhẹnhàngChongườibệnhănuốngđầyđủdinhdưỡngđảmbảosứckhỏeChúý
ềchongườibệnhuốngthuốcđúngý
liềuvàđềphòngcáctácdụngkhôngmongmuốncủathuốcẢnhminhhọaBSCKII.NGUYỄN THỊPHƯƠNGLOANViệnSứckhỏeTâmthần,BVBạchMaiTRẦMCẢMởngườicaotuổiTrầmcảmlàmộttrongnhữngrốiloạntâmthần phổbiếnnhấtởngườicaotuổi(NCT)Bệnhcónhữngđặcđiểmlâmsàngvàcơchếchuyênbiệt.Điềutrịtrầmcảmởngườicaotuổicần phốihợphóadược,cácliệu pháptâmlývàđiềubiếnnãomanglạihiệuquảcaohơn
